Prof. Dr. Ela Temeloğlu Keskin

Endokrinoloji, vücudun hormon üreten bezleri ve bu hormonların işlevlerini inceleyen tıp dalıdır. Hormonlar, vücuttaki birçok organ ve sistemin düzgün çalışmasını sağlamak için üretilen kimyasal maddelerdir. Endokrinoloji, özellikle tiroid, pankreas, böbrek üstü bezleri, hipofiz bezi gibi organlarla ilgilenir ve diyabet, tiroid bozuklukları, büyüme ve üreme bozuklukları gibi hormonla ilgili hastalıkların tanı ve tedavisiyle ilgilenir.

TSH (Tiroid Uyarıcı Hormon), hipofiz bezinden salgılanan ve tiroid bezini tiroid hormonları (T3 ve T4) üretmesi için uyaran bir hormondur. TSH seviyeleri, tiroid bezinin ne kadar aktif olduğunu gösterir.

TSH Yüksekliği (Hipotiroidizm) Belirtileri:

Yorgunluk, halsizlik

Kilo alma

Soğuğa karşı hassasiyet

Ciltte kuruluk

Depresyon

Kas zayıflığı

Kabızlık

Sebepleri:

Haşimato hastalığı (tiroidin otoimmün iltihabı)

İyot eksikliği

Tiroid cerrahisi sonrası

Radyasyon tedavisi

Bazı ilaçlar (lityum gibi)

Tedavi:

Tiroid hormonu (levotiroksin) tedavisi ile hormon seviyelerinin düzeltilmesi

Altta yatan nedenin tedavisi (örneğin, iyot eksikliğinin giderilmesi)

Endokrinolog, hormonlar ve endokrin sistem ile ilgili hastalıkların tanı ve tedavisi konusunda uzmanlaşmış bir doktordur. Endokrinologlar, tiroid bozuklukları, diyabet, osteoporoz, hormon dengesizlikleri, büyüme sorunları, üreme bozuklukları ve adrenal bezi hastalıkları gibi hormonla ilişkili rahatsızlıkların yönetiminde rol oynar. Bu uzmanlar, hormon testleri yaparak doğru teşhis koyar ve uygun tedavi planlarını belirler.

İnsülin direnci, vücudun insüline karşı duyarlılığının azalması ve hücrelerin glikozu verimli bir şekilde kullanamaması durumudur. Bu durumda pankreas, kan şekerini düşürmek için daha fazla insülin üretir. İnsülin seviyesinin sürekli yüksek olması, yağ depolanmasını artırarak kilo alımına ve özellikle karın bölgesinde yağ birikimine neden olabilir.

İnsülin Direnci ve Kilo İlişkisi:

İnsülin direnci kilo alımını kolaylaştırır.

Fazla kilo, özellikle karın çevresindeki yağlanma, insülin direncini daha da artırır.

Bu kısır döngü, obezite ve tip 2 diyabet riskini yükseltir.

İnsülin direncini yönetmek için dengeli bir diyet, düzenli egzersiz ve kilo kontrolü önemlidir.

Anti-TPO (Anti-Tiroid Peroksidaz), vücudun bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırdığını gösteren bir antikordur. Anti-TPO yüksekliği, bağışıklık sisteminin tiroid peroksidaz enzimine karşı antikor ürettiğini ve genellikle tiroid beziyle ilgili bir otoimmün hastalığın varlığını işaret eder.

Anti-TPO Yüksekliği Sebepleri:

Haşimato tiroiditi (hipotiroidizme neden olan otoimmün hastalık)

Graves hastalığı (hipertiroidizme neden olan otoimmün hastalık)

Ailede tiroid hastalığı öyküsü

Belirtiler:

Yorgunluk

Kilo alımı ya da kaybı

Soğuk ya da sıcak hassasiyeti

Saç dökülmesi

Depresyon ya da anksiyete

Tedavi: Altta yatan tiroid bozukluğunun tedavisi, genellikle tiroid hormonlarının düzeltilmesi üzerine odaklanır.